Charisma…wat is dat eigenlijk? Volgens Van Dale is het een van origine Grieks woord dat staat voor een bovennatuurlijke gave, (irrationele) persoonlijke aantrekkingskracht en uitstraling. Vooral dat laatste roept herkenning op. Charisma zorgt voor aantrekkingskracht. En dat kan soms irrationeel zijn, zowel in positieve als in negatieve zin. Hebben wij in Nederland wel voldoende leiders met charisma? Bijvoorbeeld in de politiek en het bedrijfsleven. En zo nee, waarom zouden we die wel nodig hebben? Managers hebben we meer dan voldoende, daarover is iedereen het eens. Maar managen en leiderschap zijn niet hetzelfde. Heb jij het in je om een charismatisch leider te zijn of worden, en is dat te leren?

Wat kenmerkt een charismatisch persoon?

Socioloog Max Weber noemt charisma een ‘uitzonderlijke vorm van leiderschap’. Iemand die dus kan zorgen voor een uitzonderlijke vorm van overwicht op anderen. Dergelijke personen zijn schaars, ook in het huidige Nederlandse politieke landschap en bedrijfsleven. Ken jij Nederlandse voorbeelden? In politiek opzicht komt Wilders in de buurt, al is ook hij tot op heden niet charismatisch genoeg gebleken om echt de macht te verwerven. In ons bedrijfsleven komt een persoon als Pieter Zwart van Coolblue een heel eind in de buurt, met zijn open, humoristische manier van optreden in de media.

Charismatisch leiderschap kan een enorm positief effect hebben op het resultaat en de cultuur binnen je organisatie. Vooral in politiek opzicht kan het echter ook gevaarlijk zijn, getuige de opkomst van dictators zoals Mussolini, Hitler en de diverse Afrikaanse ‘war lords’. Maar wat kenmerkt nu een charismatisch leider?

Ten eerste heeft hij of zij het talent ontwikkeld om perfect de gevoelens van anderen aan te voelen. Een machtig wapen natuurlijk! En door het aanvoelen van die gevoelens, is een charismatisch leider ook perfect in staat om daarop voort te borduren en nieuwe gevoelens van eenheid los te maken bij het grote publiek. Maar wat een charismatisch leider wellicht nog het beste kenmerkt is, om zonder zich te laten beïnvloeden, een visie door te voeren en daaraan vast te houden. Daarmee wordt vaak ‘na-aap’ gedrag bewerkstelligd, in positieve maar helaas soms ook negatieve zin.

Vaardigheid of gave?

Is charisma aangeboren of kun je het leren? Professor Richard Wiseman is overtuigd van het feit dat charisma ongeveer voor 50% is aangeboren en voor de andere 50% aan te leren is. Kortom, charisma is wel degelijk te trainen.

Een van de beste voorbeelden van een charismatisch leider gedurende de afgelopen periode in onze geschiedenis is natuurlijk Nelson Mandela. Door een combinatie van de juiste timing en charisma, kon hij uitgroeien tot een icoon. Mandela is echter ook direct het ultieme bewijs dat charisma te trainen is. Vanaf zijn jeugd werd hij al onderwezen in de kunst van leiderschap door een leider (stamhoofd) van de Thembu, een volk in het Oosten van Zuid-Afrika, waar Mandela is opgegroeid.

Hoe train je charisma?

Ook jij hebt het in je om een charismatisch leider te worden voor je organisatie. We hebben een viertal lessen op een rij gezet die je kunnen helpen bij het aanleren of versterken van je charismatisch vermogen.

1. Lichaamshouding

Een open lichaamshouding is cruciaal om mensen te kunnen overtuigen. Openheid zorgt voor aandacht en vertrouwen.

2. Presenteren

Charismatische leiders zijn vaak zeer succesvol in presenteren. Denk aan de bekende speeches van Obama, Martin Luther King. Maar ook personen zoals Hitler beheersten de kunst van het presenteren tot in de puntjes. Ontwikkel dus je presentatie skills.

3. Communicatie vaardigheden

Een charismatisch leider beschikt over zeer goede communicatieskills. Belangrijk daarin is dat je goed kunt luisteren en iedereen uit laat praten alvorens zelf het woord te nemen. Het opbrengen van empathie voor de mening van anderen is ook een belangrijk kenmerk van deze communicatievaardigheden.

4. Authenciteit

Anders zijn dan de rest. Je kop boven het maaiveld uitsteken. Ook dat is van groot belang voor een charismatisch leider. Wat maakt Pieter Zwart van Coolblue anders dan andere leiders? Hij laat zich meer zien en heeft een andere, meer open en humoristische stijl van communiceren dan de meeste CEO’s. Dat werkt! Werk dus aan je eigen stijl en maak het verschil.

Binnen Kenneth Smit verzorgen we tal van trainingen die jou kunnen helpen bij het verder ontwikkelen van je charisma. Kijk bijvoorbeeld eens naar onze communicatietrainingen, of naar coaching.