2015, een veelbewogen jaar voor de retailsector. Tal van formules kwamen in de problemen of gingen daadwerkelijk failliet. Maar, is er veel veranderd in hun aanpak? Veel retailformules kiezen ervoor zwaar te bezuinigen, maar gaan tegelijkertijd op dezelfde voet door als ze al jaren doen. Zo ook bij de V&D. Bezuinigingsronde op bezuinigingsronde. De eerste reactie van het bestuur bij nieuwe financiële problemen was het sluiten van de webshop. Innovatie speelt nog altijd nauwelijks een rol. Net voor het einde van het jaar kwam dan eindelijk het bericht waar we al jaren rekening mee hielden: het faillissement van V&D. De banen van 10.000 medewerkers staan hiermee op de tocht. De winkels blijven voorlopig nog wel even open, maar hoe de toekomst van het bedrijf er hierna uitziet, is nog niet bekend. Wat kunnen we leren van bedrijven zoals V&D? Hoe kunnen we zorgen dat onze bedrijven een beter uitzicht hebben?

De identiteitscrisis

Als we kijken naar analyses over het warenhuis komen eigenlijk overal dezelfde punten naar voren. V&D heeft het al jaren moeilijk en is niet vooruit te branden. Al bijna 30 jaar wordt er nauwelijks winst gemaakt. Het is dus een wonder dat het nu pas echt fout is gegaan. Eén van de voornaamste redenen is de identiteitscrisis waar V&D al jaren mee kampt. Concurrenten zoals bijvoorbeeld de Bijenkorf en Action hebben een duidelijke positionering aan de bovenkant of onderkant van de markt. V&D hinkt al jaren op twee gedachten en hangt er daarmee een beetje tussenin. De ene CEO legt de focus op huismerken, de ander faseert ze juist weer uit. V&D staat nergens meer voor en verliest daarmee de positie in de markt. Dit is een risico dat elk bedrijf loopt. Ook jouw bedrijf! Juist daarom wordt er van managers een duidelijke lange termijn visie gevraagd. Waar staat jouw bedrijf voor?

Zorg dragen voor je medewerkers

Nederland is een land met een sterke zorgcultuur. We zijn al sinds jaar en dag gewend dat medewerkers beschermd worden en dat we allemaal samen een groot deel van elkaars lasten dragen. Heel anders dan bijvoorbeeld de Amerikaanse cultuur. De eigenaars van V&D, niet geheel toevallig Amerikaanse investeerders, kozen bij de financiële problemen echter een andere weg. Een voor Nederlandse begrippen erg harde weg. De financiële problemen werden verhaald op de medewerkers, wat de cultuur binnen het bedrijf nog verder onder druk heeft gezet. Je personeel is, zeker in de zakelijke dienstverlening en sales, je belangrijkste wapen in de strijd. Op het moment dat je jouw medewerkers of verkopers tegen je in het harnas jaagt, is je bedrijf gedoemd om ten onder te gaan. Zorg dus altijd dat, hoe moeilijk het ook is, je medewerkers beschermd en gemotiveerd blijven.

Stilstand is achteruitgang

Het gebrek aan identiteit, de omgang met personeel, de crisis, de zachte winter. Het heeft ongetwijfeld allemaal invloed gehad op de ondergang van V&D. Maar dit bedrijf, dat dus al 30 jaar lang in de problemen zit, is vooral ten onder gegaan aan een van de meest gevaarlijke zakelijke verschijnselen: stilstand! Nog altijd wordt de opkomst van internet door het bestuur als belangrijke reden aangedragen voor de problemen. Daarmee wordt indirect erkend dat ze een verschijnsel dat al jaren alle trends en innovaties beheerst min of meer genegeerd hebben. Ongelooflijk. Zelfs een andere retailer in problemen, Blokker, probeert met een aparte online marketing afdeling (Nextail) haar kansen te pakken. Te laat wellicht, maar ze proberen het wel. Of ze starten nieuwe formules die passen bij de trends van deze tijd, zoals Big Bazar, een concurrent voor Action. Het probleem is echter dat V&D al jaren niet doorontwikkelde. Markttrends worden niet voldoende herkend, of worden niet opgepakt. Men blijft werken in het welbekende vertrouwde straatje. Zodra je als organisatie berust in de positie die je hebt, zodra je niet meer gemotiveerd bent om echt te innoveren, geef je onbewust het bestaansrecht van je bedrijf op.

Naast V&D zijn er nog tal van retailformules die hetzelfde lot hebben ondergaan of nog zullen ondergaan. Ook deze bedrijven hebben te lang de ontwikkelingen op het vlak van internet simpelweg genegeerd. Of erger nog, zijn ooit begonnen en hebben hun online activiteiten inmiddels weer grotendeels afgebouwd, zoals Intratuin. Hoogleraar Cor Molenaars gaf deze week nog aan dat er zeker nog 14 andere ketens in de problemen zitten of zullen gaan komen. Welke bedrijven denk jij dat 2016 niet gaan overleven?